Snowden và quyền lực của ông Putin
Tạp chí Mỹ Forbes giải thích lý do Tổng thống Nga Vladimir Putin được bình chọn là người quyền lực nhất thế giới năm 2013 là nhờ đã lèo lái tốt nước Nga, đặc biệt là vai trò nổi bật của một đại cao thủ trong ván cờ khủng hoảng Syria.
Nhưng Forbes lại bỏ qua “cơn địa chấn” mang tên
Edward Snowden, một quân bài rõ ràng đã giúp ông Putin xác lập quyền lực
đỉnh cao.
Có thể khẳng định trên thế giới chỉ duy nhất nước Nga
của ông Putin mới đủ tầm cỡ và bản lĩnh chơi con bài Snowden. Ông Putin
đã phớt lờ mọi dọa nạt, áp lực cực lớn từ phía Mỹ, quyết định cấp quy
chế tị nạn tạm thời cho Snowden. Mỹ cũng không dám làm căng quá vì hiểu
rõ còn cần đến Nga. Quả đúng thế, chính Nga và Tổng thống Putin đã mở
lối thoát danh dự và “cứu bàn thua trông thấy” cho Mỹ và cá nhân Tổng
thống Barack Obama trong cuộc khủng hoảng Syria.
Những tưởng vụ bê bối Snowden đã khép lại, bị chìm lấp
bởi căng thẳng Syria rồi cuộc khủng hoảng đóng cửa chính phủ và nguy cơ
Mỹ vỡ nợ. Nhưng Snowden (hoặc là Nga) có vẻ không muốn thế giới lãng
quên vai trò của mình quá nhanh. Snowden tái xuất khiến Mỹ và các đồng
minh liên tục “việt vị” bằng việc tiết lộ Mỹ theo dõi các nước đồng minh
thân thiết ở châu Âu, nghe lén 35 nguyên thủ nước ngoài, kể cả Thủ
tướng Đức Angela Merkel. Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý… đều nổi xung đòi Mỹ
phải giải thích việc do thám “không thể chấp nhận” giữa bạn bè với nhau.
Tuy nhiên, dù biểu thị sự giận dữ với Mỹ, nhưng không nước nào đòi hoặc
có hành động trả đũa sát ván.
Chỉ đến khi các quan chức tình báo chóp bu Mỹ ấm ức ra
điều trần trước Quốc hội, người ta mới ngã ngửa rằng, còn nhiều sự thật
phũ phàng khác. Trước đó, ông Obama vẫn chối đây đẩy không biết gì về
việc nghe trộm điện thoại của bà Merkel. Dù không nói thẳng, nhưng tướng
James Clapper cho biết tình báo Mỹ chẳng làm gì mà lại không báo cáo.
Ông Clapper cũng nói huỵch toẹt tất cả những dữ liệu tố cáo “Mỹ nghe
lén” đồng minh châu Âu đều do các cơ quan tình báo nước này trao cho.
Báo Anh The Guardian ngày 1/11 tiết lộ tài liệu mới của
Snowden về sự thật này và nói rằng cơ quan tình báo điện tử Anh (GCHQ)
đã phối hợp với đồng nghiệp nhiều nước châu Âu nhằm thực hiện tốt hơn
hoạt động do thám. Theo tài liệu mật, GCHQ có thỏa ước mật với tình báo
Mỹ về khai thác và chia sẻ thông tin, song tình báo Anh cũng giúp cơ
quan tình báo liên bang Đức (Bundesnachrichtendienst, BND) cải tổ hay
lách luật giới hạn khả năng giám sát. Tình báo Anh còn tham gia đào tạo
nhân sự cho Tổng cục an ninh đối ngoại Pháp (GGSE) cũng như hợp tác theo
dõi, thu thập thông tin với cơ quan này. Tình báo Anh trong kỷ nguyên
số đã trở thành cột trụ hoạt động do thám ở châu Âu, là đối tác mật
thiết của NSA qua chương trình “Five Eyes”, thiết lập sự hợp tác khăng
khít giữa tình báo Mỹ và Canada, Úc, New Zealand, Anh.
Chính trị gia Đức Hans-Christian Stroebele vừa gặp
Snowden tại Mátxcơva cho hay cựu mật vụ Mỹ “biết rất nhiều” và sẵn sàng
cho Đức biết những gì họ cần, nhưng Snowden thích một phiên điều trần
trước các nghị sĩ Mỹ hơn. Cái nguy là ở sự “biết rất nhiều” của Snowden
lại đang nằm trong tay Nga.
Theo Đặng Vương Hạnh
Tiền phong
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét